భవానీ, భావనాగమ్యా, భవారణ్య కుఠారికా ।
భద్రప్రియా, భద్రమూర్తి, ర్భక్తసౌభాగ్య దాయినీ ॥ 41 ॥
భవానీ – భవుని భార్య.
భావనాగమ్యా – భావన చేత పొంద శక్యము గానిది.
భవారణ్య కుఠారికా – సంసారమనే అడవికి గండ్రగొడ్డలి వంటిది.
భద్రప్రియా – శుభములు, శ్రేష్ఠములు అయిన వాటి యందు ఇష్టము కలిగినది.
భద్రమూర్తిః – శుభమైన లేదా మంగళకరమైన స్వరూపము గలది.
భక్త సౌభాగ్యదాయినీ – భక్తులకు సౌభాగ్యమును ఇచ్చునది.
భక్తిప్రియా, భక్తిగమ్యా, భక్తివశ్యా, భయాపహా ।
శాంభవీ, శారదారాధ్యా, శర్వాణీ, శర్మదాయినీ ॥ 42 ॥
భక్తిప్రియా – భక్తుల యెడ ప్రేమ, వాత్సల్యము గలది.
భక్తిగమ్యా – భక్తికి గమ్యమైనటువంటిది.
భక్తివశ్యా – భక్తికి స్వాధీనురాలు.
భయాపహా – భయములను పోగొట్టునది.
శాంభవీ – శంభుని భార్య.
శారదారాధ్యా – సరస్వతిచే ఆరాధింపబడునది.
శర్వాణీ – శర్వుని భార్య.
శర్మదాయినీ – శాంతిని, సుఖమును ఇచ్చునది.
శాంకరీ, శ్రీకరీ, సాధ్వీ, శరచ్చంద్రనిభాననా ।
శాతోదరీ, శాంతిమతీ, నిరాధారా, నిరంజనా ॥ 43 ॥
శాంకరీ – శంకరుని భార్య.
శ్రీకరీ – ఐశ్వర్యమును ఇచ్చునది.
సాధ్వీ – సాధు ప్రవర్తన గల పతివ్రత.
శరచ్చంద్ర నిభాననా – శరత్కాలము లోని చంద్రునితో సమానమైన వదనము గలది.
శాతోదరీ – కృశించిన లేదా సన్నని పొట్ట గలిగినది.
శాంతిమతీ – శాంతి గలది.
నిరాధారా – ఆధారము లేనిది.
నిరంజనా – మాయా సంబంధమైన అజ్ఞానపు పొరలేని దృష్టి గలది.
నిర్లేపా, నిర్మలా, నిత్యా, నిరాకారా, నిరాకులా ।
నిర్గుణా, నిష్కళా, శాంతా, నిష్కామా, నిరుపప్లవా ॥ 44 ॥
నిర్లేపా – కర్మ బంధములు అంటనిది.
నిర్మలా – ఏ విధమైన మలినము లేనిది.
నిత్యా – నిత్య సత్య స్వరూపిణి.
నిరాకారా – ఒక ప్రత్యేకమైన ఆకారము లేనిది.
నిరాకులా – భావ వికారములు లేనిది.
నిర్గుణా – గుణములు అంటనిది.
నిష్కలా – విభాగములు లేనిది.
శాంతా – ఏ విధమైన ఒడిదుడుకులు, తొట్రుపాటు లేనిది.
నిష్కామా – కామము, అనగా ఏ కోరికలు లేనిది.
నిరుపప్లవా – హద్దులు ఉల్లంఘించుట లేనిది.
నిత్యముక్తా, నిర్వికారా, నిష్ప్రపంచా, నిరాశ్రయా ।
నిత్యశుద్ధా, నిత్యబుద్ధా, నిరవద్యా, నిరంతరా ॥ 45 ॥
నిత్యముక్తా – ఎప్పుడును సంగము లేనిది.
నిర్వికారా – ఏ విధమైన వికారములు లేనిది.
నిష్ప్రపంచా – ప్రపంచముతో ముడి లేనిది.
నిరాశ్రయా – ఆశ్రయము లేనిది లేదా అవసరము లేనిది.
నిత్యశుద్ధా – ఎల్లప్పుడు శుద్ధమైనది.
నిత్యబుద్ధా – ఎల్లప్పుడు జ్ఞాన స్వరూపురాలు.
నిరవద్యా – నిందించుటకు ఏదీ లేనిది.
నిరంతరా – ఏ మాత్రము సందు లేకుండా అంతటా వ్యాపించింది.
నిష్కారణా, నిష్కళంకా, నిరుపాధి, ర్నిరీశ్వరా ।
నీరాగా, రాగమథనీ, నిర్మదా, మదనాశినీ ॥ 46 ॥
నిష్కారణా – ఏ కారణము లేనిది.
నిష్కళంకా – ఎటువంటి దోషము లేదా పాపము లేనిది.
నిరుపాధిః – ఏ విధమైన అవిద్యా సంబంధమైన ఉపాధులు లేనిది.
నిరీశ్వరా – తనకు పైన ప్రభువు అనువారెవరూ లేనిది.
నీరాగా – రాగము అనగా కోరికలు లేనిది.
రాగమథనీ – రాగమును పోగొట్టి, వైరాగ్యమును కలుగుజేయునది.
నిర్మదా – మదము లేనిది.
మదనాశినీ – మదమును పోగొట్టునది.
నిశ్చింతా, నిరహంకారా, నిర్మోహా, మోహనాశినీ ।
నిర్మమా, మమతాహంత్రీ, నిష్పాపా, పాపనాశినీ ॥ 47 ॥
నిశ్చింతా – ఏ చింతలూ లేనిది.
నిరహంకారా – ఏ విధమైన అహంకారము లేనిది.
నిర్మోహా – అవగాహనలో పొరపాటు లేనిది.
మోహనాశినీ – మోహమును పోగొట్టునది.
నిర్మమా – మమకారము లేనిది.
మమతాహంత్రీ – మమకారమును పోగొట్టునది.
నిష్పాపా – పాపము లేనిది.
పాపనాశినీ – పాపములను పోగొట్టునది.
నిష్క్రోధా, క్రోధశమనీ, నిర్లోభా, లోభనాశినీ ।
నిఃసంశయా, సంశయఘ్నీ, నిర్భవా, భవనాశినీ ॥ 48 ॥
నిష్క్రోధా – క్రోధము లేనిది.
క్రోధశమనీ – క్రోధమును పోగొట్టునది.
నిర్లోభా – లోభము లేనిది.
లోభనాశినీ – లోభమును పోగొట్టునది.
నిస్సంశయా – సందేహములు, సంశయములు లేనిది.
సంశయఘ్నీ – సంశయములను పోగొట్టునది.
నిర్భవా – పుట్టుక లేనిది.
భవనాశినీ – పుట్టుకకు సంబంధించిన సంసార బంధక్లేశములు లేకుండా చేయునది.
నిర్వికల్పా, నిరాబాధా, నిర్భేదా, భేదనాశినీ ।
నిర్నాశా, మృత్యుమథనీ, నిష్క్రియా, నిష్పరిగ్రహా ॥ 49 ॥
నిర్వికల్పా – వికల్పములు లేనిది.
నిరాబాధా – బాధలు లేనిది.
నిర్భేదా – భేదములు లేనిది.
భేదనాశినీ – భేదములను పోగొట్టునది.
నిర్నాశా – నాశము లేనిది.
మృత్యుమథనీ – మృత్యు భావమును, మృత్యువును పోగొట్టునది.
నిష్క్రియా – క్రియలు (చేయవలసిన, చేయకూడని) లేనిది.
నిష్పరిగ్రహా – స్వీకరణ, పరిజనాదులు లేనిది.
నిస్తులా, నీలచికురా, నిరపాయా, నిరత్యయా ।
దుర్లభా, దుర్గమా, దుర్గా, దుఃఖహంత్రీ, సుఖప్రదా ॥ 50 ॥
ఇవి కూడా చూడండి 👉విష్ణు సహస్రనామాలకు తెలుగులో అర్థం
నిస్తులా – సాటి లేనిది.
నీలచికురా – చిక్కని, చక్కని, నల్లని, ముంగురులు గలది.
నిరపాయా – అపాయములు లేనిది.
నిరత్యయా – అతిక్రమింప వీలులేనిది.
దుర్లభా – పొందశక్యము కానిది.
దుర్గమా – గమింప శక్యము గానిది.
దుర్గా – దుర్గాదేవి.
దుఃఖహంత్రీ – దుఃఖములను తొలగించునది.
సుఖప్రదా – సుఖములను ఇచ్చునది.
దుష్టదూరా, దురాచార శమనీ, దోషవర్జితా ।
సర్వజ్ఞా, సాంద్రకరుణా, సమానాధికవర్జితా ॥ 51 ॥
దుష్టదూరా – దుష్టత్వము అంటనిది. దుష్టులకు అందనిది.
దురాచార శమనీ – చెడు నడవడికను పోగొట్టునది.
దోషవర్జితా – దోషములచే విడిచి పెట్టబడింది.
సర్వజ్ఞా – అన్నిటినీ తెలిసింది.
సాంద్రకరుణా – గొప్ప దయ గలది.
సమానాధిక వర్జితా – ఎక్కువ తక్కువ భేదాలు లేనిది
సర్వశక్తిమయీ, సర్వమంగళా, సద్గతిప్రదా ।
సర్వేశ్వరీ, సర్వమయీ, సర్వమంత్ర స్వరూపిణీ ॥ 52 ॥
సర్వశక్తిమయీ – సర్వశక్తి స్వరూపిణి.
సర్వమంగళా – సర్వమంగళ స్వరూపిణి.
సద్గతి ప్రదా – మంచి మార్గమును ఇచ్చునది.
సర్వేశ్వరీ – జగత్తు లేదా విశ్వమునంతకు ప్రధానాధికారిణి.
సర్వమయీ – విశ్వమంతటా నిండి ఉంది.
సర్వమంత్ర స్వరూపిణీ – అన్ని మంత్రములు తన స్వరూపముగా గలది.
సర్వయంత్రాత్మికా, సర్వతంత్రరూపా, మనోన్మనీ ।
మాహేశ్వరీ, మహాదేవీ, మహాలక్ష్మీ, ర్మృడప్రియా ॥ 53 ॥
సర్వయంత్రాత్మికా – అన్ని యంత్రములకు స్వరూపముగా గలది.
సర్వతంత్రరూపా – అన్ని తంత్రములను తన రూపముగా గలది.
మనోన్మనీ – మననస్థితిలో మేల్కాంచిన మననము చేయబడునట్టిది.
మాహేశ్వరీ – మహేశ్వర సంబంధమైనది.
మహాదేవీ – మహిమాన్వితమైన ఆధిపత్యము కలది.
మహాలక్ష్మీ – గొప్పవైన లక్ష్ములు గలది.
మృడప్రియా – శివుని ప్రియురాలు.
మహారూపా, మహాపూజ్యా, మహాపాతక నాశినీ ।
మహామాయా, మహాసత్త్వా, మహాశక్తి ర్మహారతిః ॥ 54 ॥
మహారూపా – గొప్పదైన లేదా మహిమాన్వితమైన రూపము గలది.
మహాపూజ్యా – గొప్పగా పూజింపబడునది.
మహాపాతక నాశినీ – ఘోరమైన పాతకములను నాశనము చేయునది.
మహామాయా – మహిమాన్వితమైన మాయా లక్షణం కలది.
మహాసత్వా – మహిమాన్వితమైన ఉనికి గలది.
మహాశక్తిః – అనంతమైన శక్తి సామర్థ్యములు గలది.
మహారతిః – గొప్ప ఆసక్తి గలది.
మహాభోగా, మహైశ్వర్యా, మహావీర్యా, మహాబలా ।
మహాబుద్ధి, ర్మహాసిద్ధి, ర్మహాయోగేశ్వరేశ్వరీ ॥ 55 ॥
మహాభోగా – గొప్ప భోగమును పొందునది.
మహైశ్వర్యా – విలువ కట్టలేని ఐశ్వర్యమును ఇచ్చునది.
మహావీర్యా – అత్యంత శక్తివంతమైన వీర్యత్వము గలది.
మహాబలా – అనంతమైన బలసంపన్నురాలు.
మహాబుద్ధిః – అద్వితీయమైన బుద్ధి గలది.
మహాసిద్ధిః – అద్వితీయమైన సిద్ధి గలది.
మహాయోగేశ్వరేశ్వరీ – గొప్ప యోగేశ్వరులైన వారికి కూడా ప్రభవి.
మహాతంత్రా, మహామంత్రా, మహాయంత్రా, మహాసనా ।
మహాయాగ క్రమారాధ్యా, మహాభైరవ పూజితా ॥ 56 ॥
మహాతంత్రా – గొప్పదైన తంత్ర స్వరూపిణి.
మహామంత్రా – గొప్పదైన మంత్ర స్వరూపిణి.
మహాయంత్రా – గొప్పదైన యంత్ర స్వరూపిణి.
మహాసనా – గొప్పదైన ఆసనము గలది.
మహాయాగ క్రమారాధ్యా – గొప్పదైన యాగ విధానములో క్రమబద్ధమైన పద్ధతిలో ఆరాధింపబడునది.
మహాభైరవ పూజితా – శివుడి యొక్క రూపమైన మహాభైరవుడు చేత పూజింపబడే దేవి.
మహేశ్వర మహాకల్ప మహాతాండవ సాక్షిణీ ।
మహాకామేశ మహిషీ, మహాత్రిపుర సుందరీ ॥ 57 ॥
మహేశ్వర మహాకల్ప మహాతాండవ సాక్షిణీ – సదాశివునిచే మహాప్రళయ సమయమునందు చేయబడు గొప్ప తాండవ నృత్యమునకు సాక్షి స్వరూపిణి.
మహా కామేశ మహిషీ – మహేశ్వరుని పట్టపురాణి.
మహాత్రిపుర సుందరీ – గొప్పదైన త్రిపురసుందరి.
చతుఃషష్ట్యుపచారాఢ్యా, చతుష్షష్టి కళామయీ ।
మహా చతుష్షష్టి కోటి యోగినీ గణసేవితా ॥ 58 ॥
చతుష్షష్ట్యుపచారాఢ్యా – అరువది నాలుగు ఉపచారములతో సేవింపబడునది.
చతుష్షష్టి కళామయీ – అరువది నాలుగు కళలు గలది.
మహాచతుష్షష్టి కోటియోగినీ గణసేవితా – గొప్పదైన అరువది కోట్ల యోగినీ బృందముచే సేవింపబడునది.
మనువిద్యా, చంద్రవిద్యా, చంద్రమండలమధ్యగా ।
చారురూపా, చారుహాసా, చారుచంద్ర కళాధరా ॥ 59 ॥
మనువిద్యా – మనువు చేత ఉపాసింపబడిన విద్యారూపిణి.
చంద్రవిద్యా – చంద్రుని చేత ఉపాసింపబడిన విద్యారూపిణి.
చంద్రమండలమధ్యగా – చంద్ర మండలములో మధ్యగా నుండునది.
చారురూపా – మనోహరమైన రూపము కలిగినది.
చారుహాసా – అందమైన మందహాసము కలది.
చారుచంద్రకళాధరా – అందమైన చంద్రుని కళను ధరించునది.
చరాచర జగన్నాథా, చక్రరాజ నికేతనా ।
పార్వతీ, పద్మనయనా, పద్మరాగ సమప్రభా ॥ 60 ॥
చరాచర జగన్నాథా – కదిలే, కదలని ఈ జగత్తుకు అధినాథురాలు.
చక్రరాజ నికేతనా – చక్రములలో గొప్పదైన దానిని నిలయముగా కలిగినది.
పార్వతీ – పర్వతరాజు (హిమవంతుడి) పుత్రి.
పద్మ నయనా – పద్మములవంటి నయనములు కలది.
పద్మరాగ సమప్రభా – పద్మరాగముల కాంతికి సమానమగు శరీరకాంతి కలది.
